Cảm nhận bài thơ chia tay khi ra nước ngoài
Bạn đang xem: Cảm nhận về bài thơ Lưu biệt khi xuất dương
Sheikhop từng có ý kiến rằng: “Nhà văn nếu không có lối đi riêng thì không bao giờ là nhà văn, nếu không có tiếng nói riêng thì sẽ trở thành nhà văn chân chính”. Đúng vậy, mỗi nhà văn, nhà thơ muốn để lại ấn tượng trong lòng người đọc đều phải có nét riêng, phong cách riêng. Cây đại thụ có đóng góp cho nền văn học Việt Nam có thể gọi là Phan Bội Châu. “Giã từ khi đi nước ngoài” là bài thơ thể hiện niềm tự hào dân tộc và lí tưởng cao đẹp của ông.
Phan Bội Châu trong một chuyến đi Nhật năm 1905 đã có cảm hứng sáng tác bài thơ Lữ Biệt khi ra nước ngoài. Hoàn cảnh nước ta lúc bấy giờ hết sức khó khăn, trong cảnh nước mất nhà tan, nhân dân xót xa trước ách thống trị tàn ác của thực dân Pháp. Ngòi bút hiện thực chắc nịch của Vui Bội Châu không phủ nhận hiện thực mà nhìn thẳng vào nó bằng ngòi bút sắc bén, có sức lay động lòng người, mang lý tưởng cao đẹp mà con người phải thực hiện trên đời. Đó là khôi phục giang sơn, dựng nước.
Sống đẹp, xứng danh đấng nam nhi là cảm hứng về khát vọng làm trai, trách nhiệm của người Việt Nam xuyên suốt bài thơ. Cảm hứng lãng mạn được thể hiện trong bài văn sục sôi nhiệt huyết, sôi nổi:
"Thật kỳ lạ khi là một cậu bé trong thế giới này
Hãy để vũ trụ chuyển động theo tốc độ của riêng nó.”
Với ông, được sinh ra làm người đều có lý tưởng cao cả, không tầm thường, không sống bất chấp mà vươn lên, thay đổi vận mệnh, vận mệnh đất nước và làm những việc mà người khác chưa từng làm. Để làm, để trở thành “của lạ trên đời”. Vì ước muốn làm con trai thường đi kèm với ước mơ làm đàn ông, ước mơ làm đàn ông và mang tiếng “nam nhi còn nợ” (phạm ngữ lão). Đấu tranh tứ phương “Chí là người, bắc tây đông/ Cho sức vùng vẫy bốn bể” (Nguyễn Công Trứ).
Trong khi đưa ra lí tưởng sống và làm người của một con người thì ở hai câu tiếp theo, tác giả đi đến khẳng định mình trong cuộc đời vĩ đại này:
“Tôi đã cần bạn trong gần một trăm năm
Rốt cuộc vĩnh viễn không có ai sao?"
Ở đây cái tôi đẹp được phát âm to. Nhưng cái tôi này là cái tôi của những việc làm cao thượng, đáng làm người với những điều cao cả, của sự chủ động gánh vác trách nhiệm, phụng sự đất nước, không tự cao tự đại, trốn tránh trách nhiệm với cuộc đời. Một sự nghiệp anh hùng cao cả như thế, suy cho cùng cũng không tầm thường, khác xa với lời đồn đại.
Xem thêm: Văn bản Người lái đò sông Đà SGK Ngữ văn 12
Khác với những tác phẩm văn học ngoài kia, trước những cái xấu trong hiện thực, Vui Bội Châu luôn giữ thái độ giản dị, chấp nhận nhìn thẳng mọi thứ để lên tiếng cho cái đẹp. Ông thấu hiểu nỗi đau mất nước, những người dân nghèo khổ, cơ cực từng ngày. “Dòng sông đã chết” là một lời khẳng định giản dị, chắc chắn mà đau đớn, ông không cho phép mình rơi vào bi kịch, không chấp nhận nhưng câu thơ lại có không khí sục sôi của một tâm hồn tươi vui. Sức Mạnh, Lòng Dũng Cảm, Chiến Tranh, Muốn Tổ Quốc Trở Lại:
“Sông chết, sống càng nhục
Các nhà hiền triết vẫn đang học hỏi ở khắp mọi nơi."
Hai câu thơ thể hiện sự nhìn nhận thời thế rất chính xác, tác giả nhận thức sâu sắc rằng Nho giáo không phù hợp với nước ta khi “hiền nhân, thánh nhân học khắp nơi”. Nhưng không vì thế mà bỏ qua, tiếp tục con đường cũ là không có kết quả, ngược lại ông lại nghĩ lớn và tự hào như một con người yêu nước.
“Ta muốn cùng gió vượt biển Đông
Tất cả những con sóng bạc được gửi ra biển"
Khát vọng vươn cao và lòng dũng cảm “vượt biển đông”, vượt qua mọi giới hạn và khả năng tiến xa hơn nữa để xây dựng lại đất nước của tác giả mang đến hình ảnh ẩn dụ “Cả sóng bạc tiễn đưa ra khơi”. Một mong muốn, một quyết tâm nhất định, mong muốn được thực hiện.
Tám dòng thơ ngắn ngủi của Phan Bội Châu gần lại, nhưng dư âm của niềm tự hào và hy vọng vẫn còn vang vọng trong khát vọng lớn lao của các nghĩa sĩ cách mạng. Bài thơ sẽ là bài ca vang dội thức tỉnh lòng yêu nước và thái độ sống cao đẹp cho mọi thế hệ người Việt Nam.
Xem thêm: Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật cụ Tứ trong Vợ nhặt
Bình luận